Hỏi - Đáp

Cấu tạo và chức năng của hệ thống treo ô tô

Hệ thống treo trên xe ô tô đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc tạo ra một trải nghiệm lái xe an toàn và thoải mái. Cấu trúc phức tạp của nó, với sự kết hợp chặt chẽ giữa các bộ phận như lò xo, giảm xóc, cần điều khiển, đảm bảo rằng xe có thể ứng phó với mọi loại địa hình và điều kiện đường.

Hệ thống treo ô tô là gì?

Hệ thống treo trong ô tô là bộ phận quan trọng giữa khung xe và bánh xe, được đặt ở cả trước và sau xe để kiểm soát chuyển động của phương tiện. Nó không chỉ đảm bảo sự ổn định và êm ái khi di chuyển qua các địa hình khác nhau mà còn giảm rung lắc và dao động cho hành khách trên xe.

Tính linh hoạt và hiệu suất của hệ thống treo ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lái và cảm giác thoải mái trong xe. Khi xe di chuyển qua các địa hình gồ ghề, hệ thống treo giúp giảm thiểu sự va đập và dao động từ bề mặt đường, mang lại cho hành khách một trải nghiệm lái êm ái và thoải mái hơn.

Sự lựa chọn của hệ thống treo cũng là một yếu tố quan trọng khi người tiêu dùng chọn mua xe ô tô. Một hệ thống treo tốt không chỉ giúp xe vận hành mạnh mẽ và ổn định mà còn tạo ra một môi trường thoải mái và an toàn cho người lái và hành khách. Do đó, việc nâng cao chất lượng của hệ thống treo là một ưu tiên hàng đầu trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô.

Hệ thống treo ô tô là gì?

Cấu tạo của hệ thống treo

Hệ thống treo trên ô tô bao gồm ba thành phần cốt lõi

Bộ phận đàn hồi

Được đa dạng hóa thành nhiều loại như lá nhíp, thanh xoắn, lò xo, hoặc khí nén, tùy thuộc vào yêu cầu và đặc tính của từng loại xe. Nhiệm vụ chính của bộ phận này là giảm sự tác động của trọng lực lên khung xe và hấp thụ các dao động phản hồi từ bề mặt đường. Điều này tạo ra một trải nghiệm lái êm ái, giảm rung lắc cho hành khách trong xe.

Bộ phận giảm chấn

Bao gồm giảm chấn ma sát và giảm chấn thủy lực. Chúng giúp hấp thụ các dao động liên tục từ bộ phận đàn hồi, tạo ra một chuyển động mềm mại khi xe di chuyển. Các loại này đều nhằm mục đích giảm thiểu các biến động và cung cấp trải nghiệm lái thoải mái hơn.

Bộ phận dẫn đường

Quan trọng để kiểm soát phản ứng dọc của bánh xe và duy trì độ ổn định của xe. Nó nhận lực và moment từ bánh xe và truyền chúng lên khung xe và vỏ xe, giúp xe di chuyển một cách ổn định. Có hai loại chính là sử dụng nhíp (thường thấy trên xe tải) hoặc cơ cấu tay đòn (thường sử dụng trên các mẫu xe con).

Cấu tạo của hệ thống treo

Công dụng của hệ thống treo ô tô

Hệ thống treo trên xe ô tô đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một trải nghiệm lái an toàn và ổn định trên mọi loại địa hình. Dưới đây là các công dụng chính của hệ thống này

Phân bổ trọng lượng và cân bằng

Hệ thống treo hỗ trợ việc phân phối trọng lượng của xe một cách đồng đều lên 4 bánh xe, tạo ra sự cân bằng và đảm bảo độ bám của bánh xe với mặt đường. Điều này giúp người lái có thể dễ dàng điều khiển xe khi thực hiện các thao tác như chuyển hướng, tăng tốc hoặc phanh gấp mà không gặp phải vấn đề mất kiểm soát.

Hấp thụ dao động từ mặt đường

Trên các quãng đường không bằng phẳng, hệ thống treo giúp làm giảm các tác động rung động từ mặt đường, mang lại cảm giác lái êm ái và thoải mái hơn cho hành khách trong xe.

Giảm độ nghiêng và vặn của thân xe

Đặc biệt quan trọng khi xe di chuyển qua các khúc cua, hệ thống treo giúp giảm thiểu độ nghiêng và vặn của thân xe, giữ cho nó nằm ngang và hạn chế nguy cơ lật nghiêng. Điều này đảm bảo rằng bánh xe tiếp xúc với mặt đường một cách ổn định và xe luôn di chuyển đúng hướng khi vào ra cua.

Nguyên lý làm việc của hệ thống treo 

Nguyên lý hoạt động của hệ thống treo trên xe ô tô là sự tương tác phức tạp giữa các bộ phận như lò xo, giảm xóc, và cần điều khiển trong quá trình xe di chuyển. Khi xe lăn trên mặt đường không phẳng, bánh xe tiếp xúc trực tiếp với các phần gồ ghề của đường, tạo ra các dao động. Trong quá trình này, lò xo sẽ bị nén để hấp thụ các dao động này.

Bộ giảm xóc sau đó kiểm soát độ nảy của lò xo, giúp xe không bị nảy lên quá mức. Đồng thời, cần điều khiển và thanh cân bằng giữ cho bánh xe đứng thẳng với khung xe, giảm nguy cơ lật và đảm bảo ổn định.

Ví dụ minh họa sẽ giúp làm rõ hơn về nguyên lý hoạt động của từng loại hệ thống treo trên xe ô tô.

Hệ thống treo độc lập

Trong trường hợp này, không có sự kết nối giữa bánh xe bên phải và bên trái. Khi bánh xe bên trái gặp địa hình gồ ghề, lò xo và bộ giảm chấn ở phần giữa sẽ hấp thụ các dao động này. Do không có kết nối, chuyển động chỉ xảy ra ở bánh xe bên trái.

Hệ thống treo không độc lập/phụ thuộc

Trong trường hợp này, các cặp bánh xe đối diện được kết nối bởi một trục hoặc lò xo lá. Khi bánh xe bên trái gặp địa hình gồ ghề, chuyển động sẽ tác động qua lại giữa bánh xe bên trái và bên phải. Lò xo lá sẽ duỗi ra và hấp thụ các dao động này.

Nguyên lý làm việc của hệ thống treo 

Phân loại hệ thống treo ô tô

Có hai loại chính của hệ thống treo trên xe ô tô, phân loại dựa trên cách các bánh xe được kết nối với nhau

Hệ thống treo độc lập

Trong loại này, mỗi bánh xe không liên kết với nhau. Điều này có nghĩa là mỗi bánh xe có thể chuyển động độc lập mà không ảnh hưởng đến bánh xe phía đối diện. Hệ thống treo độc lập thường có cấu trúc phức tạp hơn so với hệ thống treo phụ thuộc.

Tuy nhiên, nó mang lại độ êm ái cao và khả năng bám đường tốt. Do không có dầm cầu, phần gầm xe có thể được thiết kế hạ thấp hơn, giúp giảm trọng lượng và tăng tính ổn định. Các loại hệ thống treo độc lập bao gồm:

  • Hệ thống tay đòn kép: Sử dụng hai tay đòn đặt song song với nhau để kết nối bánh xe với khung xe. Điều này giúp cho bánh xe có thể di chuyển lên và xuống độc lập với nhau, tạo ra sự êm ái và linh hoạt trong việc xử lý.
  • Hệ thống MacPherson: Bao gồm một tay đòn dọc và một bộ giảm xóc tích hợp. Hệ thống này thường được sử dụng ở phía trước của xe với tay đòn dọc chịu trọng lượng và giảm xóc đảm nhận vai trò làm giảm chấn.
  • Hệ thống đa liên kết: Sử dụng nhiều tay đòn và các liên kết khác nhau để kết nối bánh xe với khung xe. Các liên kết này giúp kiểm soát chuyển động của bánh xe theo nhiều hướng khác nhau, cung cấp độ ổn định và hiệu suất tốt trong mọi tình huống.

Phân loại hệ thống treo ô tô

Hệ thống treo phụ thuộc

Trong loại này, các bánh xe được kết nối với nhau thông qua một trục chung (dầm cầu liền). Khi có lực tác động lên một bánh xe, nó sẽ ảnh hưởng đến bánh xe của phía đối diện. Hệ thống treo phụ thuộc thường có cấu trúc đơn giản hơn và độ bền cao hơn. Nó đảm bảo độ cân bằng cho xe khi đi vào khúc cua và giúp giảm nguy cơ lật nghiêng. 

Hệ thống này thường được đặt ở cầu sau của xe, giúp tiết kiệm không gian cho cabin. Tuy nhiên, xe có hệ thống treo phụ thuộc thường có độ êm ái kém hơn. Nó thường được sử dụng trên các loại xe tải, bán tải và SUV như Toyota Fortuner và Toyota Hilux.

Như vậy, hệ thống treo trên xe ô tô không chỉ đơn thuần là một bộ phận kỹ thuật, mà còn là trụ cột quan trọng định hình trải nghiệm lái xe. Bằng việc chọn lựa và sử dụng đúng loại hệ thống treo phù hợp với nhu cầu và điều kiện sử dụng, người lái có thể tận hưởng sự thoải mái, ổn định và an toàn trên mọi chuyến hành trình

Tác giả: